Drejtësia nuk rinovohet me fjale nga
persekutorët
Mjaftueshëm
ka qenë koha për të patur në Shqipëri një sistem drejtësie krejt të pavarur e në
përputhje të plotë me standartet ndërkombëtare, por çuditërisht reformimi ngecën
në një pjesë të errët. Shumëkush e ka parë sistemin e drejtësisë si një dritare
ku mund të shohësh cdo gjë dhe në tërësi për një periudhë kohe relativisht të
gjatë ka qenë vetë politika, që drejtësinë e ka përdorur në shërbim të politikës.
Tashmë gjërat
kanë ndryshuar, politika dhe drejtësia po kuptohen se janë pushtete të ndryshme
dhe në një farë mënyre vitet e fundit kjo është kuptuar drejtë, falë dhe përpjekjeve
maksimale të ndërkombëtarve dhe institucionet ndihëmse.
Kjo fazë po
e bën kalimin të butë dhe të plotë, fakti se politika po ndërgjegjësohet për
ndarjen e pushtetit është ogur i mirë për të gjithë shqiptarët dhe sidomos për
ato, që kanë nevojë drejtpërdrejtë nga drejtësia.
Aspekti
tjetër reformues është legjislacioni i njësuar më ligjet ndërkomtarë dhe këtu është
bërë një hap cilësorë përsa i përket kodit civil, procedurave civile e sidomos
kodit penal dhe procedurave penale ku në planë të parë është jeta e qytetarit
dhe lirit e tij.
Ndonse
sitemi yne i drejtësis i përket familjes Italo-Gjermanike, mjaftë shkolla të
tjera të jurispundencës kanë efekte ndikuese në lëgjislaconin shqiptarë si ai i
legjislacionit të mbretrisë së Zogut ku i referehej kodit të Napolonit..etj.
Gjithashtu,
përmirësim i dukshëm është parë në aspektin e reformimit të nivelëve në
sistemin e drejtësisë, duke respektuar dhe hirarkinë e gjykimit të një proçesi
ku gjykata nuk është më në rolin aktiv të hetimit por atë pasiv, vetëm të
ballafaqimit të provave.
Pra drejtësia
është në rrugë të mbarë dhe vazhdon të hedhë hap progresi nga koha në kohë.
Ajo që
duhet parë me dyshim është fakti se se KLD, Parlamenti dhe institucione të
tjera kushtetuese, kërkojnë që rëformimi i sistemit të drejtësisë të bëhet pa
prekur thelbin e vetë sistemit, reformimin e prokurorve dhe gjyqtarve që është
edhe baza e sistemit.
Mundet të
keshë një sitem drejtësie mjaftë të përparuar, por nese administrimi i sistemit
bëhët nga njërëz të pa kualifikua dhe aq më keq nga njerëz që kanë bërë krimë
ne një sitem tjetër, si në rastin tonë në sitemin diktatorjal, atëherë me të
drejtë themi se ne kemi minuar vetë sitemin e drejtësisë.
Gjatë gjithë
këtryre viteve kemi parë sesi politika e ka përdorur drejtësinë në shërbim të
saj.
Hapi i parë
që drejtësi ndërmori pas rënjes së diktaturës ishte reformimi i ligjeve dhe
legjislacionit në tërsi dhe është bërë një punë e madhe nga parlamentarët në të
gjitha sezionët pa dallim dhe kahe politike.
Reformimi i
dytë ishtë shkolla e kualifikimit dhe në të vërtet, ndonse u bë në kohën e
demokratve në pushtet ishte një dështim.
Stradegjia
kishtë si thelb largimin ga sitemi i drejtësisë i ish- persekutorve dhe zëvendësimi
i tyre më prokurorë dhe gjyqtarë të rinjë, por në të vërtetë ishte fillimi i një
fundi me dhimbje.
Njerëzit që
u përzgjodhën ishin kryesisht mësues, agronom, me arsim të mesëm e pak dhe të përndjekur
dhe iu nënshtruan një kursi intensivë gjashtëmujor te shkolla e “plepave” në Durrës
dhe i ngeli shkalla e A. Shehut (nje jurit e njohsi më i mirë i jurispundencës)
por shkolla e tij dështoi dhe ngjasonte me pushtetin e komunistve me këshillat
nacionalclirimtarë dhe nuk solli asgjë të re vetm sa groposi drejtësinë sa dhe
sot në segmente të ndryshme ende vazhdon lënkimi.
Përpjekja
dominante, ishte pavarsia e sistemit të drejtësisë dhe gjatë këtryre viteve të
fundit është bërë më e mundshmja. Në krye të akuzës, Ina Rama një brez me zellë
dhe përkushtim dhe ajo që duhet besuar është fakti se ajo e mbajti politikën
largë akuzës sa dhe anasadori amerikan e konfirmoi në takimin 8 marsit, ditës
ndërkomtare të gruar.
Por në të
njëjtën ditë KLD, bënë analizën vjëtore dhe ajo që duhet thënë me të madhe
është se KLD, nuk ka qenë asnjëherë në nivelet e duhura të drejtësisë, madje ka
patur rast dhe të lajthimës me dashje ku Kryetari i KLD-së Topi, dekurojë
prokurorin persekutor ku e bija përfaqëson shoqatën e gjyqtarve dhe doli kundër
ligjit të lustracionit. Gjithëça e thanë në mbledhjen e KLD-së, por nuk u
përmend asnjë fjalë për ish- persekutorët dhe mëkatarët e regjimit diktatorjal
dhe jo me 8 marsë por asnjë herë.
Pak një vit
më para në afërsi të malit të Dajtit u gjend një varrezë massive dhe pati
reagim nga mediat, politika dhe qytetarët, sa Kryeminist u impenjua për rikthim
edhe një herë të ligjit të dosjeve të sigurimit si e vetjmja shpresë jo vetëm
per dinstancimin nga e kaluara, por si hallka e parë për rehabilitimin e të
përndjekurve politikë dhe gjetjen e varreve të të ekzekutuarve nga diktatura.
Koha tashmë
nuk pret, rehabilitimi i varreve të lënduara është në radhë të parë detyrë
qytetarie dhe vetë ndërgjegjsim për të respektuar ata që u ekzekutuan nga
regjimi komunist, dhe tashmë çdo shqiptarë do të donte që një varrë i humbur të
kishte të drejtën e një nderimi që të afërmëve t’u jepej mundësi për t’i
nderuar.
Por ajo që
bie ndesh më të drejtat e të ekzekutuar është vetë politika dhe individ që
mbajnë poste përgjegjsë, si Presidenti, avokati i popullit parlamenti dhe
qeveria.
Berisha në
fundvitin e shkuar miratoi ligjin në parlamet dhe Gjykata Kushtetuese e rrëzoi
si të pabazyar në ligjë, sigurishtë që ishte në konflikt interesi, por ajo që
duhet thënë është fakti se ky institucion i kushtetutshmërisë, shkeli vetë
kushtetutën dhe la në harresë ligjin e lustracionit.
U desh
hapja e një varri dhë të rikthehej dhe një herë ligji i dosjeve.
Por kurë!?
A ka të drejtë KLD të analizoje vitet apo vitin e reformimit kur vetë ky
institucion është “vrasësi” i lirivë të mijëra shqiptarve që kundërshtuan
komunizmin dhë për cudi vrasësit e tyre janë pjera më e madhe e gjyqtarve dhe
prokurorve të vendit. Sa hërë Topi mbledhë KLD-në të jemi të sigurët që përballet
me një nga ata, sa herë që qytetarët trokasin në gjykatë apo prokurori,
kontaktojnë përsëri me një nga ata.
Ç’farë përpjekjesh
ka bërë KLD për largimin e prokurorve që vranë qindra shqiptarë dhe sot kanë
imunitet të garantuar nga ligji.
A nuk duhët
të ishte KLD, inicuesja e një drafti apo projektliqë që ta conte në prlament për
t’u bër palë më të dëmtuarit që të zbardheshin krimet e komunizmit.
Pse Avokati
i Popullit heshtën!?. Pse heshtin krerët politik të partive të mëdha e të
vogla, OJQ-të..etj
Kjo heshtje
është vetë pengesa, pasi pas saj fshihen interesa politike, lobingje të mëdha përfituesish,
aventurjer e grabitëssh pasurishë.
Nuk do të këtë
drejtësi pa largimin e mëkatarve nga vetë drejtësia, prandojë çdokushë që do të
shohë Topin, apo Spahinë në emër të drejtësisë të kujtojë mirë se ata fshehin
një të vërtet të madhe, krimet e komunizmit dhe persekutorët janë “të përfaqësuarit
e tyre”.
Drejtësia
duhet nër radhë të parë të drejtën ta mbrojëj Brenda institucioneve të së drejtës
dhe pastaj ta vë atë në shërbim të së drëjtës ligjore e qytetarë.
Presidenti
duhet të admirohet që nuk ka qenë ish-komunist, por kushë e dinë a ka lidhje me
përsekutimin, se nuk ka ligjë për ta parë. Avokati i Popollit kaloi mandatin pa
e pytë njeri a ke marrë pjesë në krimet kundër të përsekutuarve, pra mungon
ligji. Edhe ata që janë deglaruar vetë apo nga të përndjekurit si persecutor e
ushtrojnë pushtetin njësojë, pikërishtë se ligji është në imunitet të tyre.
Nga Ilir
Vata
No comments:
Post a Comment