Gerrdeci ne televizionin “Planet”
Shpëtim Spahia, gjenerali i gerdecit
administrator i Planet TV
Tlelevizioni “Planet” lindi më 2007,
si tv Calvin me orientim arsimore, por gradualishte mori formë dhe po përpiqet
të hyjë në treg. Vitet e para e shëndërruan këtë televizor në një ekranë të
shikushëm drejtuar nga R. Papa dhe më pas Nga Ilir Vata. Aty gjeje lajme,
emisione si metronome, mirëmëngjes nga A.Pipa, Dritehije nga I.Vata dhe kishte
emra te njohur të botës së mediave dhe të artit, si T. Luto, M. Blushi dhe
ndonse nje grup i vogël arritën të risjellin në jetë një media. Por ngatrrimi i
Planetit me biznesin dhe politiken, solli në krye një radhë spiunësh të
sigurimit të shtetit dhe sot ai vazhdonë të rënkojë nga spiunet dhe aq më keq
nga mbietesa dhe gara në treg.
Por kjo është njëra anë e së keqes
pasi, që prej tre vitesh atë e drejton gjenerali i Gërdecit Shpëtim Spahia,
dënuar nga gjykata. Është njeriu i Fatmir Mediut dhe ai e solli, jo si
administrator, por si aksioner dhe mendohet se parat e gezhojave të Gerdecit
kanë zënë vend pikërishtë aty. Këmi pasur rastin ta kemi edhe në mbledhjet e
mëngjesit, që është fatkeqsi që një ishë ushtarak të bëj punën e drejtorit të
informacionit dhe nuk e kishte për turp kur thonte, bini Ramës apo ndonjëherë
dhe Berishës, sipas seancave gjyqsore dhe në të vërtet ia doli u dënua më pak
nga të gjithë për ceshtjen më të bujshme Gërdecin. Tani që mbylli pjesërisht
ceshtjen e tij ka pushuar nga puna rreth 50 vetë dhe dy muaj nuk ka paguar
pagat, madje të pushuarit janë njoftuar në fillim të shtatorit, duke shkelur
cdo princip të punëdhënsit dhe punëmarrësit. Investigimi ynë do të sjellë në
vëmendje të publikut siguracionet e punojnjësve dhe cdo të drejtë të gazetrve
në mardhënje me punën. Por le të kthehemi të ngjarja e Gërdecit, ku humbën
jetën dhjetra qytetarë. A është Gjenerali Spahia përfitues i shumave të
parave?. A është realishtë ai pronari i televizionit Planët? Burime të
besueshme tregojnë se parat e Gërdecit janë furnizues kryerorë i këti
televizioni, madje vetë gjenerali i zi sic e njohin familjartë e viktimave ka
pohuar së është prona e tij. Dihet që ky television është më humje në tregun
mediatik, por ajo që është enigëm është fakti se nga vinë parat? Kësaj pyetje
duhet ti japin përgjigje institucionet shtetërorë. Dhe duhet të marrë fund
njëher dhe mirë abuzimi me medjat dhe furnizimi i tyre me para të pista.
Mediat, mes të artës dhë të
purpërtës
E sikurë fjala të mos shkruhej,
ç’kuptim do të kishtë dhe nëse ajo nuk do t’u shërbente qytetarve për të
komunikuar, informuar për të qenë pjesë e copzave të vetë jetës në filmë,
telenovelë, në artë e në skenë dhe më e domozdoshmja për të informuar publikua
për çfarë ndodhë afër dhe largë tyre.
Tashmë, mediat janë bërë pjesë e
jetës së qytetarve shqiptarë dhe shumica e shqiptarve e kalojnë një pjesë të
mirë të kohës para ekranit, apo duke shfletuar faqet e gazetave dhe revistave,
pra mediat janë pjesë e secilit nga ne.
Të gjithë përfitojmë nga mediat dhe
pak janë respektuar persa i përket punës që qindra punonjës, gazetarë,
operator, regjizorë, artiste… impenjohen me orë të tëra për të sjellë atë që
është ndryshe, apo atë që ka ndodhur edhe në castin e fundit.
Por kushë e dinë dhe kushë
interesohet për hallin e tyre.?!
Pjesa e artë.
Ata që përfitojnë drejtpërdrejt nga
mediat, janë politikanët dhe si përfitues janë dhe ngatrrestarët kryesor të
ecurisë mediatike. Kemi një palë media që i shërbejnë pushtetit për përfitime
dhe një palë mediash që i shërbejnë opozitës, pushtetit të ardhshëm. Ka edhe
nga ata media, që janë të pavarura, por statusi i tyre natyral i bën ata të
vuajn.
Kjo ndarje e “vetëcensuruar” nga
padonët e mediave, klasifikonë edhe staturin e mediave, sipar pushtetit dhe
potencës ekonomike që vjenë kryesisht nga reklamat e atorizuara nga pushteti
dhe politika.
Pra kemi tre kadegori mediash, që
konkurojnë në botën e mediave.
Të parët janë të majmit dhë që
gjenden në pozicion afër pushtetit, kanë përfituar ambjente falas, qira të ulta
dhe rreklama pa fund. Padronët e tyre mundet të jënë prlamentarë, aksionerë apo
pushtetarë që investojnë në fafor të tyre.
Kadegoria e dytë janë mediat në
shërbim të opozitës që gjatë gjithë kohës së qëndrimit të tyre në këtë status,
pagujnë qimet e kokës për të mbijetuar, por ama janë në të njëjtën status, si
dhe mediat e pushtetarve, por në një kohë tjetër.
Në kadegorinë e tretë janë mediat e
pavarura dhe janë të konstatueshme lehtësisht, mjafton të shfletoshë faqet, apo
të ndrroshë me pultë kanalet televizive.
Kjo kadegori, përfshinë pasionant të
fjalës së lirë dhe qëndrojnë në hirarkinë apsolute përsa i përket kritikave
ndajë qeverisë dhe pushtetit në tërsi, pra janë media në shërbim të qytetarve.
Pikërisht ky llojë shërbimi është krejtësishtë i dënushëm nga pushteti dhe
biznesi afër tij.
Vallë a nuk dinë këta pronarë
mediash të bëjnë servilin? Sigurishtë që po, por para betimit të shenjëtë të së
vërtetës nuk gjunjëzohe dhe fatkeqësisht radhitën në klasën më të varfër të
statukosë mediatike por në majat më të ndritura të mediave në shërbim të
profesionit.
Por kjo nuk mjafton pasi sistemi ynë
i ekonomisë së tregut, çonë në majë të hirarkisë parat dhe investimet, Kështu i
bie që në faqen e artë janë mediat që rrinë ngjitur apo afër me pushtetin dhe
politiken.
Pjesa e purpërt
Aty ku gjërat nuk duken, është dhe e
vështirë të nxjerrësh konkluzione dhe të përcaktosh një të vërtetë, sepse
thjesht gjërat janë në hije. Por të mundohemi të hedhim dritë në atë pjesë ku
gjërat bëjnë zë, pra janë të dukshme. Kryesisht pronarë të mediave janë ata që
gjatë këtyre viteve kanë ushtruar një biznes tjetër dhe akumulimin e parave e
kanë përdorur në shërbim të mediave dhe kjo është padyshim një investim i madhë
ndonse me pak fitim apo pa fitim fare.
Nëse është me fitim, pra qoftë edhe
një të njëmitën, ky biznësë rrinë korrekt edhe me ligjin (pra përballë
falimentit në periudhen kohore për tri vite), por nëse është me pak fitim,
atherë problemet vijë e shtohen së pronarit i duhet, që disa të punojnë edhe
jashtë kontratës, pra në të zezë.
Ky është një fakt alarmant pasi
dihet se 80% e gazetarve, punojnë në të zezë, pra nuk janë të siguruar dhe
vendi i punës së tyrë është i rrezikuar në çdo kohë.
Momenti tjetër trishtues është fakti
së padronët e mediave nuk i paguaj gazetarët dhe madie i marrin në provë për 30
ditë dhe i hedhin në rrugë, duke shfrytëzuar dhjetra të tillë për gjatë gjithë
vitit.
Pra informaliteti është i legalizuar
në heshtje nga shteti, pasi nga njëra anë i duhet kjo disbalancë për të patur
përfitimet e njërës palë të zgjedhur, se nëse të gjitha mediat do të ishin të
barabarta përballë ligjit, politika do ta kishte të vështirë që të bënte palë
për vete.
Pikërishtë zgjedhja e palve, vë në
dyshim lidhjet e shtetit më mediat dhe njëkohësisht padrejtësit ndaj biznesit
dhe të drejtat e qindra gazetarve që vihen në dilemë.
Por kujt i intereson, po nuk ishe
pjesë e “Klanit” nuk ke rreklama ke gjoba dhe rreziko të falimentoshë.
Klani mediatik, tashmë është bërë
kushtë mbijetese për ata që investojnë në mediat dhe nëse je jashtë klanit dhe
rrethit vicioz të politikës e shtetit, je i destinuar të falimentosh.
Institucionet shtetrore e ndajnë
reklamen me recetë, gjithashtu dhe biznesi afër politikes. Inspektoriati i
punës dhe zyra e tatim taksave ka listën e mediave dhe gazetarve që janë por
apo kundra “ATIJ”. Kushë është ai. Ai është që kontrollonë mediat, pra politika
dhe shteti. Ai është që të cakton dhë klasën mediatike dhe të futë në faqen e
artë apo të purpërt. Pra nuk është tregu apo publiku që përcaktonë cilësinë e
mediave por politika dhe institucionet e sajë shtërnguese.
Ana e errët
Nëse do ta kishim titulluar të
errtën në krye të fjalisë do të ndillnim ogurë të keq, por nuk mund ta lëm pa e
përmendur pasi është dhe pjesa që i bënë karshillëk shtetit dhe konkurencër së
pa ndershme. Është përfolur shumë për para të pista që qarkullojnë në mediat
dhe gjatë gjithë këtyre viteve ky dyshim ka qenë fjalia e parë që vetë
qytetarët kanë përshpëritur dhe në të vërtetë part e pista kanë qenë pjesë e
lojës më të madhe të qarkullimit në media. Por shteti ka heshtur me qëllim për
të patur gjithmonë një terren për ta përdorur, duke menjanuar ligjin.
Çdo shërbim që është bërë për mediat
ka qenë një kontribut, por tanimë ka ardhur koha që mediat të përballen me
rrezikun më të madhë atë të falimentimit dhe kjo është dhuratë e politikës.
Nga Ilir Vata
No comments:
Post a Comment